Το βρογχικό άσθμα είναι μία από τις πιο συχνές χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού. Περίπου 300 εκατομμύρια άτομα πάσχουν παγκοσμίως και η συχνότητα της νόσου έχει αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στα παιδιά. Το βρογχικό άσθμα είναι η πιο συχνή χρόνια ασθένεια των παιδιών. Εμφανίζεται σε 1 στα 10 παιδιά.
H κ. Αλεξάνδρα Πενθερουδάκη πνευμονολόγος – εντατικολόγος στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του «Αχιλλοπούλειου» τονίζει ότι σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που έγινε στην ελληνική επικράτεια, ο επιπολασμός της νόσου ανέρχεται στο 8,6%, δηλαδή 900.000 περίπου παιδιά και ενήλικες έχουν άσθμα. Η διάγνωση του βρογχικού άσθματος γίνεται με βάση την κλινική εικόνα του ασθενούς και επιβεβαιώνεται με απλές εξετάσεις, όπως η σπιρομέτρηση και η ροομετρία. Δεν είναι όμως τόσο εύκολο να γίνει σε παιδιά, ειδικά ηλικίας κάτω των 5 ετών, τονίζει. Το άσθμα συχνά ξεκινάει στην πρώιμη παιδική ηλικία. Στις μισές των περιπτώσεων των ασθενών τα συμπτώματα ξεκίνησαν στην παιδική ηλικία.
Μία φορά τον χρόνο ή και συχνότερα πρέπει να μετράται το ύψος του παιδιού και να ενημερωθούν οι γονείς, ότι οι επιδράσεις των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών στον ρυθμό ανάπτυξης παιδιών σε προ-εφηβεία, υπάρχουν τα πρώτα 1-2 χρόνια θεραπείας, με τελική επίδραση στο ύψος στην ενήλικη ζωή, μόνο κατά 0,7%. Αντίθετα ένα μη ελεγχόμενο άσθμα έχει πολύ μεγαλύτερη επίδραση στην ανάπτυξη του παιδιού.
Τα συμπτώματα του άσθματος όταν δεν ελέγχονται, επηρεάζουν όχι μόνο την υγεία του μικρού ασθενούς, τη σωματική του ανάπτυξη, αλλά και τη σωστή ψυχοκοινωνική του εξέλιξη, αφού πολύ συχνά το εμποδίζει να συμμετέχει σε δραστηριότητες με άλλα παιδιά. Είναι επομένως ιδιαίτερα σημαντικό, η διάγνωση να γίνεται έγκαιρα, ώστε η παρέμβαση να είναι πρώιμη, με τελικό αποτέλεσμα τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των παιδιών, τον έλεγχο της νόσου και των μακροπρόθεσμων επιπλοκών.
Συμπτώματα
Το άσθμα είναι μία χρόνια νόσος, με υφέσεις και εξάρσεις, οι οποίες μπορούν να γίνουν και απειλητικές για τη ζωή. Χαρακτηριστικά συμπτώματα του άσθματος είναι η δύσπνοια, ο βήχας, ο συριγμός και το βάρος στο στήθος και οφείλονται κυρίως στο ότι οι βρόγχοι των ασθενών με άσθμα είναι υπεραντιδραστικοί, δηλαδή παρουσιάζουν εύκολη και μεγαλύτερη αντίδραση σε ερεθίσματα από το περιβάλλον. Αυτή η υπεραντιδραστικότητα οδηγεί σε στένωση του εύρους τους και δυσκολία στην αναπνοή.
Τα ερεθίσματα αυτά ποικίλλουν και μπορεί να είναι αλλεργιογόνα, όπως η γύρη των λουλουδιών, τα ακάρεα, ιογενείς λοιμώξεις, έντονες οσμές, υγρασία, παγωμένος αέρας, συναισθηματική φόρτιση, τροφές αλλά και συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων, όπως π.χ. η ασπιρίνη. Τα ερεθίσματα, η αντίδραση και η ένταση των συμπτωμάτων, είναι διαφορετικά σε κάθε ασθενή και ειδικά στα παιδιά μπορεί να μην είναι τόσο χαρακτηριστικά, αλλά περισσότερο μη ειδικά, όπως αδυναμία, αποχή από παιχνίδι με έντονη σωματική κόπωση.
Στα παιδιά ηλικίας 6 ετών και άνω η διάγνωση γίνεται με συνδυασμό των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων (συνήθως περισσότερα από ένα), με εμφάνιση ή επιδείνωση κατά τον ύπνο και νωρίς το πρωί, κατά την αφύπνιση και τη σπιρομέτρηση, η οποία μπορεί να γίνει σε παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών, από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό και με ειδικά προγράμματα, με εικόνες πιο εύκολα κατανοητές από τα παιδιά.
Σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών η διάγνωση καθίσταται ακόμα δυσκολότερη, αφού η σπιρομέτρηση δεν είναι συνήθως πρακτικά δυνατή. Σε αυτές τις ηλικίες η διάγνωση βασίζεται κυρίως στη χαρακτηριστική συμπτωματολογία, με προσοχή κυρίως στο γεγονός, ότι τα παιδιά παρουσιάζουν συχνά συριγμό και βήχα, χωρίς να έχουν άσθμα, στα πλαίσια κυρίως ιογενών λοιμώξεων, που συμβαίνουν 6-8 φορές τον χρόνο.
Είναι σημαντικό να γίνει σωστή διαφορική διάγνωση, γιατί υπάρχει πληθώρα ασθενειών, που παρουσιάζουν κοινά συμπτώματα με το άσθμα (ιογενείς λοιμώξεις, φυματίωση, κυστική ίνωση, συγγενείς καρδιοπάθειες κ.άλ.) και στις δύο ηλικιακές ομάδες.
Η θεραπεία του άσθματος βασίζεται τόσο σε βρογχοδιασταλτικά φάρμακα, όσο και σε φάρμακα που μειώνουν τη φλεγμονή, που στα παιδιά αποτελούν κυρίως τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει σωστή ενημέρωση και καλή επικοινωνία ανάμεσα στον θεράποντα γιατρό και τους γονείς των παιδιών με άσθμα . Η παρακολούθηση των παιδιών πρέπει να γίνεται συχνά ανά 3-6 μήνες, γιατί τα συμπτώματα μπορεί να υποχωρήσουν γρήγορα και να είναι δυνατή η μείωση της φαρμακευτικής αγωγής. Σε περίπτωση κακού ελέγχου του άσθματος πριν την αναβάθμιση της θεραπείας θα πρέπει να αποκλειστούν τροποποιήσιμοι παράγοντες όπως κακή συμμόρφωση, λανθασμένη χρήση εισπνεόμενων, μη αποφυγή αλλεργιογόνων.
e-thessalia.gr