Επιστολή στο Υπουργείο Παιδείας έστειλε ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πληροφορικής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Δημόσιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας.
Ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών εκφράζει την αντίθεσή του για την εισαγωγή του μαθήματος της Πληροφορικής στα Νηπιαγωγεία και χαρακτηρίζει πληροφορικό ημι-γραμματισμό τη μία ώρα διδασκαλίας του μαθήματος ανά εβδομάδα για τους μαθητές δημοτικού. Τονίζει επίσης πως η αύξηση των ωρών διδασκαλίας στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο μάθημα της πληροφορικής θα είναι αναποτελεσματική αν δεν υποστηριχθεί με αντίστοιχη στο Γυμνάσιο, κάτι που δεν προβλέπεται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας. Όπως επισημαίνει ο Σύλλογος στο σχέδιο νόμου δεν έχει προηγηθεί συζήτηση με τους αρμόδιους φορείς και συλλόγους και δεν έχει τεθεί προς δημόσια διαβούλευση.
Ολόκληρη η επιστολή του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πληροφορικής:
«Λίγες ημέρες μετά την μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης, ψέλνοντας «ω γλυκύ μου έαρ» σε καραντίνα, ήρθε σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας και
Θρησκευμάτων με θέμα «Αναβάθμιση του σχολείου και άλλες διατάξεις». Άλλη μια προσπάθεια μιας κυβέρνησης να ανατρέψει την μόνιμα καθοδική πορεία και την χαμηλή κατάταξη του
εκπαιδευτικού μας συστήματος. Ως εκπαιδευτικοί θα συμφωνήσουμε ότι απαγορεύεται η εκπαιδευτική κοινότητα και κυρίως το ΥΠΑΙΘ να αδιαφορούμε για την απογοητευτική κατάσταση των σχολικών μονάδων και της παρεχόμενης γνώσης αλλά οφείλουμε να δράσουμε άμεσα ταράζοντας την παγιωμένη νοσηρή κατάσταση. Ας εξετάσουμε όμως κατά πόσο το σχέδιο νόμου κινείται προς την σωστή κατεύθυνση στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
«Λυπούμαι, αν δεν ξέρω τι κάνετε στο δημοτικό, δεν μπορώ να σας πω τίποτα για το πανεπιστήμιο.» Αυτή ήταν η απάντηση της Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ όταν ζήτησε πρώην υπουργός
να μιλήσουν για το πανεπιστήμιο. Η εκπαίδευση έχει συνέχεια και αν ενδιαφερόσαστε για το είδος των ανθρώπων απόφοιτων Λυκείου πρέπει να ξεκινήσουμε από το νηπιαγωγείο.
Σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου Άρθρο 01 – Εργαστήρια Δεξιοτήτων εισάγονται τα μαθήματα της πληροφορικής, της γυμναστικής , των αγγλικών στο νηπιαγωγείο. Δεν θα πάρουμε
θέση για μαθήματα που δεν είναι του αντικειμένου μας. Η θέση μας όμως για την εισαγωγή του μαθήματος της πληροφορική στο νηπιαγωγείο είναι αρνητική. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας
δυσκολεύονται να καθίσουν για μια διδακτική ώρα μπροστά στον υπολογιστή, να συγκεντρωθούν και να εκτελέσουν τις εντολές των συναδέλφων πληροφορικής. Δεν γνωρίζουν ανάγνωση και τα εκπαιδευτικά λογισμικά που διαθέτει το Υπουργείο και απευθύνονται στην αντίστοιχη ηλικία έχουν παιγνιώδη μεν μορφή, αλλά δεν αποσκοπούν στον απαραίτητο πληροφορικό γραμματισμό.
Κι όμως κατόπιν έρευνας, ανάλυσης δεδομένων, εξέτασης διαφορετικών εκπαιδευτικών συστημάτων, το ΙΕΠ γνωμοδοτεί ή εισηγείται την εισαγωγή της πληροφορικής στο νηπιαγωγείο.
Επίσης το σχέδιο νόμου Άρθρο 03 – Κατανομή χρόνου ανά διδακτικό αντικείμενο στα Δημοτικά Σχολεία προτείνει να παραμείνει ο χρόνος διδασκαλίας στο μάθημα της πληροφορικής σε όλες τις τάξεις του δημοτικού ως έχει, δηλαδή μία διδακτική ώρα ανά τάξη την εβδομάδα. Με την απόφαση αυτή διατηρείται ο πληροφορικός ημι-γραμματισμός. Το αναλυτικό πρόγραμμα
σπουδών παρουσιάζει και καθοδηγεί τους εκπαιδευτικούς πληροφορικής στην διδασκαλία πλήθους αντικειμένων τα οποία είναι αδύνατο να αναπτύξουμε ολοκληρωμένα με τα επιθυμητά
αποτελέσματα σε μία διδακτική ώρα την εβδομάδα για τις τάξεις Γ’-ΣΤ’. Όπως βλέπετε δεν αναφερόμαστε στις δύο πρώτες τάξεις του Δημοτικού καθώς αναγνωρίζουμε την προσπάθεια των εκπαιδευτικών ΠΕ70 να μεταφέρουν τις βασικές γνώσεις στους νέους μαθητές αλλά και την ανάγκη των μαθητών να δραστηριοποιούνται έξω από τις σχολικές τάξεις παρά μπροστά σε μία οθόνη. Οι μεγαλύτερες τάξεις εντούτοις είναι σε θέση να εμβαθύνουν τόσο την προγραμματιστική σκέψη όσο και στον χειρισμό του Η/Υ.
Εμείς από την πλευρά μας κατανοούμε την διαφορετική ειδικότητα των δασκάλων με τον ιδιαίτερο ρόλο τους, το σχέδιο νόμου όμως τους θεωρεί ικανούς να διδάσκουν το μάθημα ΤΠΕ (όχι πληροφορικής, κατά το Υπουργείο) επειδή έχουν παρακολουθήσει σεμινάρια. Έτσι εξισώνονται τα πτυχία πανεπιστημίων με σεμινάρια ωρών και αναγνωρίζονται τα σεμινάρια με
στόχο την χρήση των ΤΠΕ ως απαραίτητα και ικανά αποδεικτικά διδασκαλίας της επιστήμης της πληροφορικής. Υπάρχει η άποψη ότι οι ώρες διδασκαλίας στο σχολικό ωράριο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι συγκεκριμένες και δε μπορούν να ανατεθούν επιπλέον σε ειδικότητες όπως η δική μας. Πιστεύουμε ότι μπορεί να τροποποιηθούν οι ώρες διδασκαλίας μαθημάτων όπως γίνεται στο σχέδιο νόμου για το μάθημα των αγγλικών. Ως παράδειγμα στη Γ’ Δημοτικού, θα παραθέσουμε χωρίς καμία μορφή υπόδειξης ή μομφής την αλλαγή της τρίτης ώρας ευέλικτης ζώνης σε δεύτερη πληροφορικής. Αντίστοιχες λύσεις μπορούμε να παραθέσουμε για τις υπόλοιπες τάξεις.
Η αύξηση των ωρών διδασκαλίας στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο μάθημα της πληροφορικής θα είναι αναποτελεσματική αν δεν υποστηριχθεί με αντίστοιχη στο Γυμνάσιο κάτι
που δεν προβλέπεται στο Άρθρο 04 – Διδασκόμενα μαθήματα και αξιολόγηση μαθητών του Γυμνασίου. Έχοντας αποκτήσει περισσότερες από τις βασικές γνώσεις χρήσης υπολογιστή
(επεξεργαστής κειμένου, λογιστικά φύλλα, παρουσιάσεις, βασικές αρχές προγραμματισμού, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κ.α.) κατόπιν της αύξησης των ωρών διδασκαλίας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, οι μαθητές δύναται να ολοκληρώσουν τον πληροφορικό γραμματισμό στο Γυμνάσιο (επιπλέον λειτουργίες επεξεργαστή κειμένου, wiki, padlet, αποθηκευτικά νέφη, προηγμένος προγραμματισμός κ.α.). Αν η απόκτηση δεξιότητας χειρισμού υπολογιστή είναι σημαντική, η κρίση για την σωστή διαχείριση πληροφοριών είναι σημαντικότερη. Αντί λοιπόν οι στόχοι μας στο Γυμνάσιο να αναλώνονται μόνο στην απόκτηση δεξιότητας, προτείνουμε να αλλάξουμε τον εκπαιδευτικό προσανατολισμό στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση με νέο χρονικό προγραμματισμό και να στοχεύουμε παράλληλα ιδιαίτερα στην κριτική ικανότητα του μαθητή, με επιλογή και σύνθεση πληροφοριών από αναρίθμητες ιστοσελίδες γνωρίζοντας και ακολουθώντας πάντα τους κανόνες διαδικτύου. Έχοντας πλέον διευρυμένα χρονικά περιθώρια αξιοποιούμε τη συνδιδασκαλία για να ενεργήσουμε ομαδικά και συνεργατικά με άλλες ειδικότητες, χρησιμοποιούμε αποδοτικά τις υπηρεσίες του ΠΣΔ (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ψηφιακή εφημερίδα – περιοδικό, ιστολόγιο), προωθούμε συνεργασίες με οργανισμούς εκτός σχολικής μονάδας.
Το ΥΠΑΙΘ έχει ήδη παραδεχθεί την ανάγκη για επιπλέον τουλάχιστον 45 ώρες διδασκαλίας του μαθήματος της πληροφορικής στο Γυμνάσιο με την ΥΑ 15696/Δ2. Το κρατικό πιστοποιητικό πληροφορικής ήταν ανεκπλήρωτο αίτημα συναδέλφων πολλών ετών. Τελικά υλοποιήθηκε υπό προϋποθέσεις καθώς αποκλείστηκαν περιοχές με περιορισμένο ενδιαφέρον ή μικρό αριθμό μαθητών και απομακρυσμένες περιοχές όπου σίγουρα αδυνατεί, με αποτέλεσμα να αδιαφορεί να διδάξει αναπληρωτής καθηγητής πληροφορικής με μισθό ωρομισθίου. Ίσως εδώ η εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα μπορούσε να λειτουργήσει υπέρ των μαθητών αυτών. Η δεύτερη και χειρότερη παραδοχή του ΥΠΑΙΘ με την ΥΑ 15696/Δ2 είναι το όριο μαθητών σε ένα εργαστήριο πληροφορικής. Δυστυχώς το ποσοστό των τμημάτων πάνω από το όριο των 20 μαθητών που θέτει το ΥΠΑΙΘ είναι πολύ υψηλό, με τις αντίστοιχες επιπτώσεις στο εκπαιδευτικό έργο.
Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε και την απόλυτα ορθή, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, μεταφορά του μαθήματος από τη Γ’ στη Β’ Ομάδα και την ύπαρξη γραπτής δοκιμασίας στο Α’
Τετράμηνο και συνθετικής εργασίας στο Β’. Στο Γενικό Λύκειο το μάθημα Α’ Λυκείου «Εφαρμογές της Πληροφορικής» σύμφωνα με το σχέδιο νόμου Άρθρο 07 – Διάρθρωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων Γενικού Λυκείου και εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποφοίτων Γενικού Λυκείου εξακολουθεί να είναι επιλογής σα να είναι ακόμη επιλογή μας η χρήση των υπολογιστών. Προφανώς επιβάλλεται η αναβάθμιση του μαθήματος σε Γενικής Παιδείας. Στη Β’ Λυκείου το ουσιαστικό μάθημα «Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Υπολογιστών», για την προετοιμασία των μαθητών στη Γ΄ Λυκείου και την κατανόηση της επιστήμης των υπολογιστών από όλους τους μαθητές απαιτεί
δίωρη διδασκαλία ανά εβδομάδα.
Στη Γ’ Λυκείου παρά την ουσιαστική αύξηση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος της Πληροφορικής στην Γ’ Λυκείου χάθηκε ακόμη μια ευκαιρία να συμπορευθούμε με τις εξελίξεις.
Αντί να συμπεριληφθεί η γλώσσα προγραμματισμού PYTHON ή οποιαδήποτε όμοιά της στο νέο βιβλίο συνεχίστηκε η χρήση της «ΓΛΩΣΣΑ» και στο νέο βιβλίο. Η πορεία με αργά βήματα προς τον αντικειμενοστραφή προγραμματισμό θεωρούμε ότι είναι προς την σωστή κατεύθυνση.
Στην Β’ και Γ΄ Επαγγελματικού Λυκείου το μάθημα «Εισαγωγή στις Αρχές της επιστήμης των Υπολογιστών» απαιτεί αναβάθμιση με αύξηση των ωρών διδασκαλίας από μια σε δύο την
εβδομάδα. Είμαστε αντίθετοι με το Άρθρο 51 Ανώτατο ηλικιακό όριο εγγραφής μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ. και το Άρθρο 52 Ρυθμίσεις για την εγγραφή ή μετεγγραφή μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ. καθώς περιορίζονται οι επιλογές των μαθητών που επιθυμούν μια δεύτερη ευκαιρία μέσω των ΕΠΑ.Λ.
Όσον αφορά την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση η δική μας προσέγγιση είναι εντελώς διαφορετική από του ΥΠΑΙΘ. Πιστεύουμε ότι κάθε τμήμα πρέπει να καθορίζει μόνο του τα μαθήματα που θα λαμβάνονται υπ’ όψη για τον υπολογισμό μορίων πρόσβασης καθώς και την βαρύτητα κάθε μαθήματος σε αυτό. Η μικρότερη βαρύτητα του μαθήματος ΑΕΠΠ σε σχέση με τα μαθηματικά για σχολές πληροφορικής και συναφής αυτής είναι απλά λάθος. Συμφωνούμε απόλυτα με το Άρθρο 40 Εγγραφή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μαθητών
Λυκείων που διακρίθηκαν σε διεθνείς επιστημονικούς διαγωνισμούς καθώς συμπεριλαμβάνονται και οι μαθητές του Λυκείου που πέτυχαν διεθνείς διακρίσεις σε διαγωνισμούς πληροφορικής και εκπαιδευτικής ρομποτικής.
Στο Άρθρο 20 Αξιολόγηση εκπαιδευτικών αναφέρεται η διαδικασία αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και οι επιπτώσεις αυτής. Πουθενά όμως δεν αναφέρεται η διαδικασία εκπαίδευσης και βελτίωσης των εκπαιδευτικών στην περίπτωση εκπλήρωσης των στόχων της αξιολόγησης. Πουθενά δεν αναφέρεται η υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου και πως αυτή
επηρεάζει τις δυνατότητες εξέλιξης και δημιουργικής ικανότητας του εκπαιδευτικού. Πουθενά δεν αναφέρεται ο έλεγχος όλων των προηγούμενων διοικήσεων, οργανωτικών και οικονομικών, των σχολικών μονάδων.
Όλα τα παραπάνω μπορούν να υλοποιηθούν σε σχολικές μονάδες κατάλληλα εξοπλισμένες με οργανωμένα και εκσυγχρονισμένα εργαστήρια πληροφορικής. Απορούμε αν έχει
επισκεφθεί ή ασχοληθεί έστω επιφανειακά τα τελευταία χρόνια με τα εργαστήρια πληροφορικής ο εκάστοτε υπουργός παιδείας. Οι μαθητές κάθονται κυριολεκτικά ο ένας πάνω στον άλλο, πολλές φορές τρεις ανά υπολογιστή με σοβαρή πιθανότητα τραυματισμού λόγω έλλειψης χώρου. Άλλοτε πάλι αλλάζουν ρόλο και από μαθητές γίνονται θεατές. Το εργαστήριο πληροφορικής δύναται να αποτελεί χώρο πολλαπλών εκδηλώσεων, προβολών, βιβλιοθήκη ή ακόμη μια αποθήκη κυλικείου. Υπάρχουν κτήρια τόσο παλιά και κακοσυντηρημένα. Οι υπολογιστές, αν διαθέτει η σχολική μονάδα, μπορεί να «τρέχουν» απαρχαιωμένα λειτουργικά συστήματα π.χ. τύπου windows 2000. Οι αλλεπάλληλες εκκλήσεις μας για επιδιόρθωση, αναβάθμιση ή αντικατάσταση των εργαστηρίων μέχρι τώρα ήσαν άκαρπες.
Ο κατάλογος δεν έχει τέλος και στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνεται η εκπαιδευτική ρομποτική. Απορούμε με ποια χρηματοδότηση των σχολικών μονάδων θα αγοράσουν οι διευθυντές τα πακέτα εκπαιδευτικής ρομποτικής. Εκτός αν για ακόμη μια φορά η δωρεάν δημόσια εκπαίδευση θα απαιτήσει από τους γονείς να αγοράσουν τα πακέτα εκπαιδευτικής ρομποτικής
μαζί με το πακέτο Α4 στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Από διδακτική προσέγγιση οφείλουμε να αναφέρουμε ότι ένας εκπαιδευτικός πληροφορικής αδυνατεί να εποπτεύει την πορεία εργασίας και υλοποίησης φύλλων εργασίας τεσσάρων ομάδων των πέντε ατόμων. Ίσως βέβαια να στοχεύετε να αναθέσετε τη διαδασκαλία της εκπαιδευτικής ρομποτικής σε άλλες ειδικότητες που μπορούν να ανταπεξέλθουν καλύτερα.
Θεωρούμαστε όμως ικανοί εκτός από καθηγητές πληροφορικής και υπεύθυνοι εργαστηρίων (συνήθως σε δύο ο κάθε καθηγητής πληροφορικής) να είμαστε τεχνικοί υπολογιστών, δικτύων και φωτοτυπικών μηχανημάτων, διοικητικοί υπάλληλοι και τελευταία μαζί με όλους τους άλλους εκπαιδευτικούς σερβιτόροι και καθαριστές. Η ύπαρξη ενός καθηγητή
πληροφορικής ανά σχολική μονάδα η οποία θα επιτυγχάνονταν κατά ένα μεγάλο ποσοστό με την αύξηση ωραρίου όπως την παρουσιάζουμε, θα διευθετούσε ένα μέρος των παραπάνω
προβλημάτων.
Όπως παρατηρήσατε σε κανένα σημείο δεν αναφερθήκαμε στη συγκυρία της πανδημίας. Ο λόγος δεν είναι ότι αναδείχθηκε ο ρόλος μας στη σχολική μονάδα αλλά μας δόθηκε η ευκαιρία
να ξεπεράσουμε τα όριά μας. Πότε θα ξαναεργαστούμε πρωινές ώρες αφού όλες τις υπόλοιπες της ημέρας μας προσφέρονταν ένα «σερνόμενο», αργό και μη λειτουργικό ΠΣΔ; Πότε θα
ξαναέχουμε τα τηλέφωνά μας σε ρόλο γιατρού διαθέσιμα όλη την ημέρα για μαθητές, γονείς και συναδέλφους; Πότε θα ξανααπαντήσουμε σε αναρίθμητα ηλεκτρονικά μηνύματα; Πότε θα
ξαναδημιουργήσουμε τόσο ψηφιακό υλικό κατάλληλο για κάθε χρήστη σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα; Εργασίες εννέα μηνών έγιναν με αξιοθαύμαστη επιτυχία σε εννέα ημέρες.
Θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε εμπεριστατωμένα, με παραδείγματα και ποσοτικές αναφορές την άποψή μας. Προφανώς το ΙΕΠ έχει εκ διαμέτρου διαφορετική άποψη με τη δική
μας.
Κάθε σχέδιο νόμου επιβάλλεται να εξετάζεται διεξοδικά, να έχει προηγηθεί συζήτηση με όλους τους σχετικούς φορείς / συλλόγους και να τίθεται προς δημόσια διαβούλευση υπό κατάλληλες συνθήκες για αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να ελέγχονται και να αξιολογούνται όλες οι απόψεις και να λαμβάνει την ευρεία αποδοχή. Στην περίπτωση αυτού του σχεδίου νόμου δεν ισχύει τίποτα από τα παραπάνω.
e-thessalia