Η εξέγερση του Πολυτεχνείου – 17 Νοέμβρη 1973

0
65
17 Noembriou Politexnio

Η κλιμάκωση της έντασης απέναντι στο δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου είχε ξεκινήσει πολύ πριν την εξέγερση των φοιτητών και τα γεγονότα της 17 Νοέμβρη .

Από το Φλεβάρη του 1972 οι φοιτητές βρίσκονται σε διαρκή κινητικότητα, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά. και τη Θεσ\νίκη, τα Γιάννενα, την Πάτρα. Ζητούν ελεύθερες φοιτητικές εκλογές, αντιδρούν στο νόμο «περί στρατολογίας».
Με βάση αυτό το νόμο οι χουντικοί διέκοπταν την αναβολή  για στράτευση και  καλούσαν στα «όπλα» όσους φοιτητές είχαν αντιδικτατορική δράση.
Παρά τις μαζικές συλλήψεις και την πλατιά εφαρμογή της επιστράτευσης, η χούντα δεν κατάφερε να υποτάξει το φοιτητικό κίνημα.
Έτσι, το διήμερο 21-22 Φεβρουαρίου 1973, περίπου 4.000 φοιτητές και φοιτήτριες βρέθηκαν στην ταράτσα της Νομικής να καλούν το λαό της Αθήνας και της χώρας ολόκληρης να συμπαρασταθεί στον αγώνα τους για δημοκρατικές ελευθερίες.
Η πρώτη κατάληψη της Νομικής υποστηρίχθηκε από αρκετές πολιτικές προσωπικότητες και οι πρυτανικές αρχές την ανέχθηκαν σιωπηρά, χωρίς να ζητήσουν την επέμβαση των δυνάμεων Ασφαλείας για την εκκένωση του κτιρίου.
Η αποχώρηση των φοιτητών και των φοιτητριών από το κτίριο της Νομικής έγινε με την κάλυψη χιλιάδων διαδηλωτών που κατέκλυσαν τους γύρω δρόμους. Ωστόσο υπήρξαν συγκρούσεις με την Αστυνομία και το αποτέλεσμα ήταν τραυματισμοί και συλλήψεις διαδηλωτών.
Η Νομική καταλήφθηκε από τους φοιτητές ακόμα μία φορά στις 20 Μαρτίου 1973. Αυτή τη φορά όμως οι πρυτανικές αρχές ζήτησαν αμέσως αμέσως την επέμβαση των δυνάμεων καταστολής και η κατάληψη έληξε με δεκάδες τραυματίες και συλλήψεις φοιτητών και διαδηλωτών.
Παρά το γεγονός ότι ακολούθησε ένα κύμα συλλήψεων που περιέλαβε και 4 δικηγόρους, υπερασπιστές του φοιτητικού κινήματος των Αθηνών, οι οποίοι κρατήθηκαν και βασανίστηκαν στα κρατητήρια της ΕΣΑ μαζί με περίπου 60 φοιτητές και φοιτήτριες, το διάστημα Μαρτίου- Μαΐου 1973 έγιναν νέες φοιτητικές κινητοποιήσεις στην Αθήνα και στην Πάτρα.
Το φθινόπωρο του 1973, με την έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς, οι φοιτητικές κινητοποιήσεις συνεχίζονται σε μικρή έκταση με κεντρικό ζήτημα την κατάργηση της υποχρεωτικής στράτευσης και επιμέρους διεκδικήσεις. Όμως το διάστημα Οκτωβρίου- Νοεμβρίου, εκδηλώνονται σημαντικές λαϊκές κινητοποιήσεις.
Οι κινητοποιήσεις αυτές και οι συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής (κρατικές και παρακρατικές) δημιουργούν ένα κλίμα συνολικής αντιπαράθεσης που εμψυχώνει το φοιτητικό κίνημα!
Με βάση τα προηγούμενα μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η κατάληψη του Πολυτεχνείου στις 14 Νοεμβρίου 1973 είναι αποτέλεσμα επαναστατικού κλίματος που προέκυψε από τον αυθόρμητο συνδυασμό του φοιτητικού κινήματος με τις διεκδικητικές λαϊκές κινητοποιήσεις, οι οποίες εκδηλώνονται για 1η φορά μετά την αυθαίρετη ανάληψη της εξουσίας από τους χουντικούς της 21ης Απριλίου.
Η λαϊκή εξέγερση που ακολούθησε, τις ημέρες 15-19 Νοεμβρίου, οδήγησε τη δικτατορία με μετωπική σύγκρουση με τους εξεγερμένους, και να πραγματοποιήσει θηριωδίες. Σκληρές συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής και τον στρατό, δεκάδες νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες και οι εκτεταμένες συλλήψεις φοιτητών και διαδηλωτών, που υπέστησαν βασανισμούς και κρατήθηκαν χωρίς δίκη μέχρι το τέλος του Δεκέμβρη του 1973.
Το αποτέλεσμα αυτό δείχνει ότι κατά την Εξέγερση του Πολυτεχνείου, το φοιτητικό κίνημα ξεπέρασε τα όριά του και βρέθηκε άλλη μία φορά στην ιστορία του, σε πλήρη ώσμωση με τις δυνάμεις του λαϊκού κινήματος, που διεκδικούσαν αυθόρμητα αλλά δυναμικά τη δημοκρατία και την πτώση της δικτατορίας.
Ως απάντηση, το καθεστώς επέβαλε και πάλι τον στρατιωτικό νόμο. Ωστόσο η ρήξη μέσα στη χούντα των πραξικοπημάτων είχε πλέον εκδηλωθεί με την εκδίωξη του δικτάτορα Παπαδόπουλου και την κατάληψη της εξουσίας από τον ταξίαρχο Ιωαννίδη. Από το σημείο αυτό και μετά αρχίζει η πτώση της δικτατορίας.

Το χρονικό της εξέγερσης

Στις 14 Νοεμβρίου 1973 φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφάσισαν αποχή από τα μαθήματα και ξεκίνησαν διαδηλώσεις εναντίον του βάναυσου στρατιωτικού καθεστώτος. Οι φοιτητές που αυτοαποκαλούνταν «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», οχυρώθηκαν μέσα στο κτίριο της σχολής επί της οδού Πατησίων και ξεκίνησαν τη λειτουργία του ανεξάρτητου ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου. Ο πομπός κατασκευάστηκε μέσα σε λίγες ώρες στα εργαστήρια της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών από τον Γιώργο Κυρλάκη. Το, πλέον ιστορικό, μήνυμά τους ήταν: «Εδώ Πολυτεχνείο! Λαέ της Ελλάδας το Πολυτεχνείο είναι σημαιοφόρος του αγώνα μας, του αγώνα σας, του κοινού αγώνα μας ενάντια στη δικτατορία και για την Δημοκρατία». Εκφωνητές του σταθμού ήταν η Μαρία Δαμανάκη, ο Δημήτρης Παπαχρήστος και ο Μίλτος Χαραλαμπίδης.
τανκς Πολυτεχνείο
Τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου, και ενώ οι διαπραγματεύσεις για ασφαλή αποχώρηση των φοιτητών βρίσκονταν σε εξέλιξη, αποφασίστηκε από την μεταβατική κυβέρνηση η επέμβαση του στρατού.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, από τους στρατώνες στο Γουδί και του Διόνυσου ξεκίνησαν οι πρώτες φάλαγγες αρμάτων με κατεύθυνση τον χώρο των συγκρούσεων, ενώ 15 λεπτά μετά, τα πρώτα τανκς έκαναν την εμφάνισή τους στον κόμβο των Αμπελοκήπων.
Το κέντρο της Αθήνας, με άξονα το Πολυτεχνείο, είχε μετατραπεί σε πεδίο μάχης. Τα τανκς κινούνταν άλλα προς τη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας και άλλα προς την Πανεπιστημίου.

Λίγο πριν τη 1, τα τανκς μπήκαν στην οδό Πατησίων. Τεθωρακισμένα, στρατιώτες και αστυνομικοί έκαναν κινήσεις γύρω από το Πολυτεχνείο. Με την εμφάνιση των αρμάτων οι διαδηλωτές άρχισαν να υποχωρούν. Αρκετοί βρήκαν καταφύγιο σε πολυκατοικίες, οι πόρτες των οποίων είχαν αφεθεί επίτηδες ανοιχτές.

Από τα μεγάφωνα μεταδιδόταν, πως όσοι ήθελαν ν’ αποχωρήσουν, μπορούσαν να φύγουν, προτού οι πόρτες κλείσουν οριστικά.

Ο σταθμός του Πολυτεχνείου έκανε εκκλήσεις στους στρατιώτες να αψηφήσουν τις εντολές των ανωτέρων τους και στη συνέχεια ο εκφωνητής απήγγειλε τον Ελληνικό Εθνικό Ύμνο. Η μετάδοση συνεχίστηκε ακόμα και μετά την είσοδο του άρματος στον χώρο της σχολής. Οι φοιτητές που είχαν παραμείνει στο Πολυτεχνείο, μαζεύτηκαν στο κεντρικό προαύλιο, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο.

Στις 3 τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου το άρμα που βρισκόταν απέναντι από την κεντρική πύλη έλαβε εντολή να εισβάλλει. Έπεσε πάνω στην πύλη και την έριξε, παρασέρνοντας στο διάβα του μία κοπέλα που ήταν σκαρφαλωμένη στον περίβολο κρατώντας την ελληνική σημαία. Οι μοίρες των ΛΟΚ, μαζί με ομάδες -μυστικών και μη- αστυνομικών, εισέβαλαν στο Πολυτεχνείο και κυνήγησαν τους φοιτητές, οι οποίοι πηδώντας από τα κάγκελα προσπάθησαν να διαφύγουν στους γύρω δρόμους. Τους κυνηγούσαν αστυνομικοί, πεζοναύτες, ΕΣΑτζήδες. Αρκετοί σώθηκαν βρίσκοντας άσυλο στις γύρω πολυκατοικίες, πολλοί συνελήφθησαν κα μεταφέρθηκαν στη Γενική Ασφάλεια και στην ΕΣΑ.

Η είσοδος του τανκ στο Πολυτεχνείο:

Μετά την είσοδο του τανκ αστυνομικοί και άνδρες των ΛΟΚ μπήκαν στο Πολυτεχνείο, ενώ όσοι βρίσκονταν στην πύλη και δεν χτυπήθηκαν υποχώρησαν στο εσωτερικό.
Μέσα στο προαύλιο γίνονταν συγκρούσεις ανάμεσα σε αστυνομικούς και αυτούς που βρίσκονταν μέσα.
Οι εξεγερμένοι συντάχθηκαν σε φάλαγγες με τα χέρια ψηλά και με τη συνοδεία ΛΟΚ βγήκαν έξω. Οι συγκρούσεις συνεχίζονταν από κτίριο σε κτίριο.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, περίπου 35 λεπτά μετά τις 3, το Πολυτεχνείο είχε αδειάσει και ασθενοφόρα άρχισαν να απομακρύνουν από το κτίριο τραυματίες και νεκρούς. Οι πυροβολισμοί και οι συγκρούσεις συνεχίζονταν ωστόσο στους γύρω από το Πολυτεχνείο δρόμους.

Στις 6, εκκενώθηκε η Πολυτεχνική Θεσσαλονίκης ενώ στους εξερχόμενους γίνονταν συλλήψεις, ξυλοδαρμοί και έλεγχος στοιχείων.

Η Αθήνα έμοιαζε με βομβαρδισμένη πόλη. Στα Χαυτεία, Ομόνοια, Πανεπιστημίου, Κλαυθμώνος και σε δεκάδες δρόμους υπήρχαν ίχνη από οδοφράγματα, φωτιές, κατεστραμμένα αντικείμενα και αίματα. Όλα τα δημόσια κτίρια ήταν κυκλωμένα από ισχυρές δυνάμεις αστυνομικών.

Στις 7 το πρωί, ο κόσμος διώχθηκε από τα πεζοδρόμια απέναντι από το Πολυτεχνείο. Στις 7:30 άρχισαν και πάλι οι διαδηλώσεις στους δρόμους.

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ