Πιο… ορατό από ποτέ είναι το ενδεχόμενο να κάνει πράξη τις απειλές του ο Ερντογάν και να ανοίξει τα σύνορα της Τουρκίας, πλημμυρίζοντας με πρόσφυγες την Ευρώπη, με πρώτο φυσικά «σταθμό» τους την Ελλάδα.
Και ενώ η προσφυγική κρίση βρισκόταν στο απόγειο το 2016, Ευρωπαϊκή Ένωση και Τουρκία κατέληξαν σε μια αμφιλεγόμενη συμφωνία – «Δήλωση», σε μια προσπάθεια να μειωθεί δραστικά η ροή των προσφύγων σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να επιστρέφονται στην Τουρκία όσοι μετανάστες εντοπίζονται σε ελληνικά νησιά και δεν δικαιούνται άσυλο, ενώ η ΕΕ θα δεχόταν, σε εθελοντική βάση, πρόσφυγες από καταυλισμούς της Τουρκίας.
Επιπλέον η Ένωση θα έδινε 6 δισ. ευρώ στην Τουρκία για την αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών (σχολεία, νοσοκομεία κ.α) των περίπου 3.5 εκατομμυρίων προσφύγων που βρίσκονταν σε τουρκικό έδαφος.
Μετά από περίπου δύο χρόνια, η συμφωνία αυτή βρίσκεται στον «αέρα», σύμφωνα με το Der Spiegel, καθώς έξι κράτη αρνούνται να αποδεσμεύσουν κεφάλαια και ζητούν εξηγήσεις από την Κομισιόν, την ώρα που ο Ερντογάν απειλεί Θεούς και Δαίμονες προκειμένου να πάρει μέρος των χρημάτων που δεν έχουν ακόμα καταβληθεί στα ταμεία της Τουρκίας.
«Κράτη – μέλη της ΕΕ εγείρουν απαιτήσεις εναντίον της συμφωνίας με την Τουρκία για τους πρόσφυγες», γράφει χαρακτηριστικά το γερμανικό περιοδικό και συμπληρώνει: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποσχεθεί στην Άγκυρα τη χορήγηση επιπλέον δισεκατομμυρίων, προκειμένου η Τουρκία να κρατήσει κλειστά τα σύνορά της προς την Ευρώπη, αλλά αρκετά κράτη μέλη της – μεταξύ αυτών και η Γερμανία – αρνούνται την καταβολή περαιτέρω χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα η συμφωνία για τους πρόσφυγες να βρίσκεται στο μεταίχμιο».
Το γερμανικό περιοδικό επικαλούμενο μάλιστα εσωτερικά έγγραφα της ΕΕ που έχει στη διάθεσή του, αναφέρει ότι, στο πλαίσιο εμπιστευτικών συσκέψεων, αρκετά κράτη της ΕΕ έχουν διαμαρτυρηθεί επανειλημμένως εναντίον της σχεδιαζόμενης χρηματοδότησης της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας.
Έμπιστη πηγή της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, σε μία συνάντηση της αρμόδιας ευρωπαϊκής επιτροπής στις 28 Ιουνίου 2017, απηύθυνε προειδοποιήσεις σχετικά με το γεγονός ότι μία απόφαση αναφορικά με την καταβολή της δεύτερης δόσης χρηματοδότησης προς την Τουρκία, θα πρέπει να ληφθεί μόνον εφόσον μπουν σε εφαρμογή τα ήδη συμφωνηθέντα σχέδια – πχ για ανέγερση σχολείων ή νοσοκομείων.
«Αν και όλοι στην Ευρώπη είναι σύμφωνοι ως προς το ότι η Τουρκία πρέπει να κρατήσει μακριά τους πρόσφυγες, υπάρχει διαμάχη ως προς το ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό για αυτό. Με βάση τη συμφωνία μεταξύ Βρυξελλών και Άγκυρας προ διετίας, η Τουρκία θα έπρεπε να λάβει έξι δισεκατομμύρια ευρώ, εφόσον κρατήσει κλειστά τα σύνορά της προς την Ευρώπη. Τα μισά από τα προβλεπόμενα κονδύλια έχουν ήδη μεταβιβαστεί και τα υπόλοιπα είναι έτοιμα από πλευράς Κομισιόν», υπογραμμίζει το Spiegel. Ωστόσο, επικαλούμενο τα ευρήματα των δικών του ερευνητών και των συνεργατών τους από το δίκτυο του Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Συνεργασιών (ΕΙC), σημειώνει πως δεν είναι ξεκάθαρο για πού ακριβώς προορίζονται τα χρήματα.
H Γερμανία, με βάση την ποσοστιαία κατανομή των βαρών με κριτήριο την οικονομική ισχύ των κρατών – μελών της ΕΕ, έχει δαπανήσει για την πρώτη καταβληθείσα δόση προς την Τουρκία το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ των χωρών, σχεδόν μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, πρόθεση της Κομισιόν είναι και η δεύτερη δόση να διευθετηθεί με βάση την ίδια αρχή κατανομής, αλλά ως προς αυτό εγείρονται αντιστάσεις.
Από τα 26 μακροπρόθεσμα, «μη ανθρωπιστικού χαρακτήρα» σχέδια που έχουν συμφωνηθεί από τις δύο πλευρές, έχουν υλοποιηθεί λιγότερα από τα μισά, ενώ αρκετά δεν έχουν ακόμα καν δρομολογηθεί.
Σε κοινή τους επιστολή προς την Κομισιόν, Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία, απαιτούν έτσι την καταβολή των υπόλοιπων τριών δισεκατομμυρίων ευρώ αποκλειστικά σε βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, κάτι που απορρίπτει ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Επιπρόσθετα, τα κράτη της ΕΕ καταγγέλλουν και έλλειμμα διαφάνειας, ενώ σε μία εσωτερική σύσκεψη στις 8 Νοεμβρίου 2017, η γερμανική κυβέρνηση ζήτησε να μάθει από την Κομισιόν με ποια ακριβώς οικονομικά μέσα θα χρηματοδοτηθούν οι δόσεις βοήθειας προς την Τουρκία και αν η εξοικονόμηση θα γίνει σε βάρος άλλων προγραμμάτων. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Ματσιέζ Ποπόφσκι απέφυγε να δώσει κάποια απάντηση, ενώ μερικά κράτη – μέλη απαίτησαν από τις Βρυξέλλες μία απολογιστική έκθεση, πριν από την περαιτέρω εκταμίευση χρημάτων.
Σύμφωνα πάντα με το Spiegel, η διαμάχη για τα χρήματα καταδεικνύει για μία ακόμη φορά ότι το θέμα της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας αφορά λιγότερο ένα καλά μελετημένο σχέδιο διαχείρισης της μετανάστευσης και περισσότερο μία βιαστική ενέργεια προς καθησυχασμό κυρίως των ψηφοφόρων στην Ευρώπη. Μέλος της αρμόδιας για το θέμα επιτροπής υποστηρίζει ότι η συμφωνία του 2016 τέθηκε υπό διαπραγμάτευση «εν μία νυκτί», και προσθέτει ότι «αυτός δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο εργάζεται η ΕΕ κατά τα άλλα»…