Η μπαταρία είναι ένα ζωτικής σημασίας χαρακτηριστικό στα smartphones αλλά και στην ευρύτερη τεχνολογική βιομηχανία. Μiα από τις πιο συνηθισμένες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι η φθίνουσα διάρκεια ζωής της μπαταρίας στο κινητό μας, τη συσκευή που χρησιμοποιούμε όσο καμία στην καθημερινή μας ζωή. Κάποιοι υποστηρίζουν πως οι σύγχρονες συνήθειες φόρτισης επηρεάζουν αρνητικά την υγεία της μπαταρίας, ενώ κάποιοι άλλοι δεν ενδιαφέρονται τόσο για τη μακροζωία της και κοιτούν την πρόσκαιρη άνεσή τους.
Τι είναι, όμως, η υποβάθμιση της μπαταρίας; Μήπως την προκαλούν άλλοι παράγοντες εκτός από τη γρήγορη φόρτιση; Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να την αποτρέψουμε;
Από τα smartphone μέχρι τα ηλεκτρικά οχήματα, σχεδόν όλες οι επαναφορτιζόμενες συσκευές διαθέτουν μπαταρίες ιόντων λιθίου. Είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς τύπους επαναφορτιζομένων μπαταριών για φορητά ηλεκτρονικά, με υψηλή ενεργειακή πυκνότητα, πολύ μικρό φαινόμενο μνήμης και χαμηλή αυτοεκφόρτιση. Το ιόν λιθίου μπορεί να αποθηκεύσει τεράστιες ποσότητες ενέργειας σε ένα συμπαγές αποτύπωμα και αυτό το καθιστά ιδανικό για αυτές τις συσκευές.
Το αρνητικό αυτών των μπαταριών είναι πως, αν και προσφέρουν μεγάλο αριθμό κύκλων εκφόρτισης, χάνουν χωρητικότητα με την επαναλαμβανόμενη φόρτιση και εκφόρτιση. Κάθε φορά που αδειάζετε μια πλήρως φορτισμένη μπαταρία, η μπαταρία ιόντων λιθίου υφίσταται έναν κύκλο φόρτισης. Οι κατασκευαστές μπαταριών συνήθως βαθμολογούν τις μπαταρίες τους ώστε να επιβιώνουν από 500 έως 1.000 κύκλους φόρτισης.
Η μπαταρία ή συσσωρευτής ιόντων λιθίου είναι ένας τύπος επαναφορτιζόμενης μπαταρίας στην οποία τα ιόντα λιθίου κινούνται από το αρνητικό ηλεκτρόδιο προς το θετικό ηλεκτρόδιο κατά τη διάρκεια της εκφόρτισης και αντίστροφα κατά τη φόρτιση.
Αυτή η διαδικασία κυκλικής φόρτισης και εκφόρτισης μπορεί να πραγματοποιηθεί εκατοντάδες φορές κατά τη διάρκεια ζωής της συσκευής μας. Όμως, κάθε κύκλος ασκεί πίεση στα εσωτερικά υλικά της μπαταρίας. Μπορούμε να ελέγξουμε την ποσότητα της πίεσης, αλλά η επαναλαμβανόμενη φόρτιση θα προκαλεί πάντα κάποια υποβάθμιση.
Αυτός ο τρόπος λειτουργίας είναι ο λόγος που η μπαταρία της συσκευής μας δεν διαρκεί τόσο πολύ μετά από δύο ή τρία χρόνια.
Όσο και να προσέχουμε τη χρήση της μπαταρίας σας, αυτή θα υποβαθμιστεί με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που τη φθείρουν γρηγορότερα.
Aυτοί είναι οι πιο συχνοί λόγοι υποβάθμισης της μπαταρίας:
Καταπόνηση και χημικές αλλαγές: Η κάθοδος μιας μπαταρίας ιόντων λιθίου, που αποτελείται από υλικό μεταλλικού οξειδίου, γερνάει με την πάροδο του χρόνου. Ίσως αποκτήσει ρωγμές και χάσει την αρχική της δομή, γεγονός που μπορεί να μειώσει την ποσότητα λιθίου που είναι διαθέσιμο κατά τη διαδικασία εκφόρτισης. Ομοίως, μέρος του λιθίου μπορεί να αντιδράσει με τα άλλα υλικά της μπαταρίας για να σχηματίσει νέες ενώσεις που βλάπτουν την απόδοση της μπαταρίας.
Ακραίες θερμοκρασίες: Η έκθεση μιας μπαταρίας σε υψηλές θερμοκρασίες, ειδικά κατά τη διαδικασία φόρτισης, μπορεί να οδηγήσει σε ένα φαινόμενο γνωστό ως επιμετάλλωση λιθίου. Αυτή η επιμετάλλωση μπορεί τελικά να τρυπήσει ακόμη και τον διαχωριστή μεταξύ της ανόδου και της καθόδου, οδηγώντας σε βραχυκύκλωμα εντός της μπαταρίας.
Βάθος εκφόρτισης: Στις μπαταρίες, το βάθος εκφόρτισης αναφέρεται στο ποσοστό που χρησιμοποιείται σε κάθε κύκλο φόρτισης. Για παράδειγμα, η εκφόρτιση από 100% έως 0% υποδηλώνει μεγαλύτερο βάθος σε σύγκριση με υψηλότερο ποσοστό. Οι συχνές βαθύτερες εκκενώσεις προκαλούν μεγαλύτερη μηχανική και χημική πίεση στα ηλεκτρόδια. Καλό λοιπόν είναι να φορτίζoυμε τη συσκευή όταν φτάνει περίπου στο 20-30% και να την αποσυνδέουμε από την πρίζα όταν φτάνει στο 80-90%.
Υπερφόρτιση: Στο παρελθόν, έπρεπε να είστε προσεκτικοί σχετικά με την υπερφόρτιση και την αποφόρτιση, καθώς αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα να καταστραφεί η μπαταρία ή ακόμα και να πιάσει φωτιά η συσκευή. Ευτυχώς, τα σύγχρονα ηλεκτρονικά έχουν προηγμένα συστήματα διαχείρισης μπαταριών (BMS) για να διατηρούν υπό έλεγχο τη φόρτιση.
Η υποβάθμιση της μπαταρίας είναι κάτι που δεν μπορεί να αποφευχθεί. Είναι μια διαδικασία που αρχίζει να συμβαίνει αμέσως μόλις κατασκευαστεί μια μπαταρία. Για να διασφαλίσουμε, όμως, ότι θα διαρκέσει όσο το δυνατόν περισσότερο, μπορούμε να κάνουμε τα εξής:
Αποφεύγουμε την ασύρματη φόρτιση: Η ασύρματη φόρτιση του smartphone μπορεί να είναι βολική, αλλά δεν είναι ιδανική για την υγεία της μπαταρίας. Αυτό συμβαίνει επειδή η ασύρματη φόρτιση δεν είναι πολύ αποτελεσματική, με τουλάχιστον 20 έως 30 τοις εκατό της ενέργειας να χάνεται στην πορεία. Αυτή η σπατάλη ενέργειας μετατρέπεται σε θερμότητα, η οποία προκαλεί υποβάθμιση της μπαταρίας.
Διατηρούμε την μπαταρία δροσερή: Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσουν τη γήρανση της μπαταρίας πιο γρήγορα, επομένως είναι καλύτερο να διατηρείτε το smartphone ή το φορητό υπολογιστή σας δροσερό. Αυτό επεκτείνεται και στη φόρτιση, καθώς η σύνδεση στην πρίζα παράγει ήδη μικρή ποσότητα θερμότητας λόγω απωλειών στη διαδικασία επαναφόρτισης.
Χρησιμοποιούμε τη γρήγορη φόρτιση με σύνεση: Η γρήγορη φόρτιση τείνει να παράγει περισσότερη θερμότητα. Παρόλο που οι κατασκευαστές έχουν πλέον σχεδιάσει αλγόριθμους για να μειώσουν την ισχύ καθώς η συσκευή θερμαίνεται, είναι καλή ιδέα να απενεργοποιούμε εντελώς τη γρήγορη φόρτιση όταν δεν είναι απαραίτητη.
Αποφύγετε τις βαθιές εκφορτίσεις: Οι μπαταρίες τείνουν να επιβιώνουν περισσότερο εάν διατηρούνται μεταξύ 20 και 80 τοις εκατό φόρτισης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αποφεύγετε να αφήνετε το τηλέφωνό σας να αδειάζει μέχρι τέρμα κάθε μέρα, συμπληρώνοντας σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ορισμένοι κατασκευαστές τηλεφώνων και φορητών υπολογιστών περιλαμβάνουν πλέον μια λειτουργία προστασίας της μπαταρίας που αποτρέπει τη φόρτιση πέραν του 80 ή 85 τοις εκατό.
Οι σύγχρονες μπαταρίες ιόντων λιθίου είναι απίστευτα ανθεκτικές και θα διαρκέσουν αρκετές εκατοντάδες κύκλους. Ακόμα κι αν φορτίζουμε μία φορά την ημέρα τη συσκευή μας πιθανότατα θα περάσουν δύο ή τρία χρόνια μέχρι να παρατηρήσουμε τις επιπτώσεις της υποβάθμισης της μπαταρίας. Ακόμη και τότε, οι ολικές βλάβες της μπαταρίας είναι πολύ σπάνιες, αλλά υπάρχει και η οικονομική λύση αντικατάστασης της μπαταρίας αν θέλετε καλύτερη διάρκεια ζωής.