Φέτος συμπληρώνονται επτά ολόκληρα χρόνια από τον θάνατο του David Bowie, ο οποίος και επήλθε δύο μόλις μέρες από τα 69α του γενέθλια και την κυκλοφορία του τελευταίου του άλμπουμ “Blackstar”, ένα υποδειγματικό κύκνειο άσμα γεμάτο με προφανή αποχαιρετιστήρια μηνύματα, τα οποία όμως έβγαλαν νόημα μονάχα από την ανακοίνωση του θανάτου του κι έπειτα. Ανάμεσα στην αρθρογραφία που τιμά τον David Bowie κάθε 10η Ιανουαρίου από το 2016 κι επειτα, περίοπτη θέση έχει κι αυτή που εξηγεί τη σχέση του με τη μόδα και πιο συγκεκριμένα την επιρροή του σε αυτή, κι αυτό γιατί ο Bowie ήταν πολύ πέρα και πάνω από τη στενή ερμηνεία όρων και επιθετικών προσδιορισμών που προσπαθούν να τον περιγράψουν.
Ένα gender fluid είδωλο προτού ο όρος “gender fluidity” εφευρεθεί
Ας ξεκινήσουμε με μερικές διευκρινήσεις. Μην σας ξενίζει ο προσδιορισμός pop star δίπλα από το όνομα του David Bowie στον τίτλο. Δεν έχει κάνει με το μουσικό genre που υπηρετούσε, αλλά με την τεράστια επιρροή του στην ποπ κουλτούρα. Larger than life προσωπικότητες σαν αυτή του David Bowie δεν προσδιορίζονται μονάχα από τη μουσική που φτιάχνουν. Ο David Bowie είναι πια μέρος του DNA μας. Πώς να μην είναι άλλωστε; Αν όντως είμαστε όλοι φτιαγμένοι από τα αστέρια, δεν γίνεται παρά να κουβαλάμε μέσα μας λίγο από τον “Starman”. Μία ή και περισσότερες από τις πολλές προσωπικότητες που μας σύστησε ανά τα χρόνια ο David Bowie, ο άνθρωπος που είχε καταλάβει πριν απ’ όλους μας τη δύναμη της εικόνας.
O David Bowie την εποχή του “The Man Who Sold The World”, Φωτογραφία: SplashNews.com
Οι τρόποι με τους οποίους ο David Bowie επηρέασε τη μόδα είναι αναρίθμητοι. Στην κορυφή της λίστας ωστόσο, βρίσκεται κάτι που σήμερα αντιμετωπίζουμε ως καινοφανές, ως επανάσταση – το gender fluidity. Δεν οφείλουν οι νεότερες γενιές να γνωρίζουν ντε και καλά πώς ο Bowie έπαιξε με τα όρια του φύλου στα 70’s, ούτε και το πόσο καθοριστική υπήρξε αυτή η δεκαετία γενικότερα για την genderless μόδα που εκθειάζουμε σήμερα. Άλλωστε ο αυστηρός διαχωρισμός των φύλων στη μόδα που επικράτησε από τα 90s’ κι έπειτα, ο οποίος μάλιστα όχι μόνο απομάκρυνε τους άνδρες από οποιαδήποτε έκφραση μιας πιο θηλυκής πλευράς, αλλά αποθέωσε την αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος με υπέρ – θηλυκές σιλουέτες για να φτάσει στα 00’s στο απόλυτο bimbofication του (ίσως το τελευταίο προπύργιο ενός crossover αρσενικού – θηλυκού να ήταν τα powersuits) τους δικαιολογεί απόλυτα.
Απλώς δεν θα ήταν δα και τόσο κακό, όταν για παράδειγμα εκθειάζουμε τον Timothée Chalamet για την εξώπλατη ολόσωμη φόρμα που φόρεσε στο κόκκινο χαλί του 79ου Φεστιβάλ Βενετίας ή όταν χειροκροτάμε τον Harry Styles που “αγκαλιάζει δίχως φόβο τη θηλυκή πλευρά του” εναποθέτοντας τον εαυτό του ως μούσα στη διάθεση του Alessandro Michele, πρώην creative director του οίκου Gucci, να ρίχνουμε μια κλεφτή ματιά στο παρελθόν. Όπως είπε και ο αστρονόμος δρ. Carl Sagan, “Πρέπει να γνωρίζεις το παρελθόν για να κατανοήσεις το παρόν”.
Τα origins ενός larger than life καλλιτέχνη
O David Bowie κατανόησε τη σημασία της περσόνας από πολύ νωρίς στην καριέρα του. Ίσως η αγάπη του για το επάγγελμα του μίμου και οι σπουδές του στο avant – garde θέατρο ή τα συγκροτήματα που παρακολουθούσε στα underground clubs της M. Βρετανίας που ανέβαιναν στη σκηνή με ψηλές λευκές μπότες με πλατφόρμα και πουκάμισα με φραμπαλάδες να επηρέασαν σημαντικά τον νεαρό μουσικό. Σίγουρα όμως, ο ίδιος ο David, είχε μια μοναδική προσέγγιση της αίσθησης του στιλ, την οποία και είδαμε να ξεδιπλώνει ανά τις δεκαετίες, μέσα από τις πολλές του περσόνες. Ήταν ο Ziggy Stardust με τα εφαρμοστά πλεκτά bodysuits με τον ένα ώμο και τις λοιπές επιβλητικές δημιουργίες του Kansai Yamamoto, τα περίεργα κόκκινα μαλλιά και το eyepatch, το conceptual make-up. Ο Aladdin Sane με τον εμβληματικό κεραυνό και τη mullet που κανείς δεν θα περίμενε να είναι επίκαιρη μέχρι σήμερα και ο προκλητικά απολυταρχικός Thin White Duke με τις τιράντες και τις κίτρινες τούφες στα επιμελώς κολλημένα προς τα πίσω πορτοκαλί μαλλιά. H 90’s εκδοχή του που πίστεψε στο όραμα του Alexander McQueen όταν η βιομηχανία δεν είχε καν αναγνωρίσει το ταλέντο του.
Ο David Bowie στο φεστιβάλ του Sanremo το 1997, Φωτογραφία: SplashNews.com
Μία ενδιαφέρουσα ιστορία
Στη βιογραφία του από τη δημοσιογράφο Wendy Leigh (“Bowie”, Leigh Wendy, εκδ. Αστάρτη, Μάιος 2017) υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία σχετικά με τη σχέση του David Bowie με το προσωπικό στιλ και τη δημιουργία των πολυεπίπεδων περσόνων του. Το 1972, ο David Bowie με την τότε σύζυγό του Angie και τον παιδικό του φίλο και κιθαρίστα του George Underwood (ήταν εκείνος που του “χάρισε” την ανισοκορία στο αριστερό μάτι και κατόπιν σήμα κατατεθέν του, σε ένα καυγά που είχαν για ένα κορίτσι) βρίσκονται στο πλοίο QE2 με προορισμό το Μανχάταν. Ο Bowie διανύει τη Ziggy Stardust εποχή και κυκλοφορεί στους χώρους του πλοίου με την πλήρη αμφίεση. Σοκαρίστηκε αφάνταστα όταν συνειδητοποίησε πως τον κοιτούσαν όλοι. Γύρισε στον George και του είπε “Με κοιτούσαν όλοι”, “Τι περίμενες δηλαδή;”, του απάντησε ο φίλος του και θυμάται πως μετά από αυτό ο David δειπνούσε στην καμπίνα του μόνος του, ενώ μία άλλη φορά βγήκε από το μπάνιο με τα φρύδια ξυρισμένα. “Ήταν ακόμη μία επαναστατική πράξη του, μία κίνηση αυτοεπιβεβαίωσης”, σχολιάζει για το περιστατικό η συγγραφέας.
Αυτή η ευαλωτότητα του David Bowie, ακόμη κι αν πρόκειται για ανασφάλεια που ξεπέρασε όσο καθιερώνονταν ή όντως για ένα σοκ, καθώς μπορεί να επρόκειτο για μια από τις σπάνιες φορές που βρίσκοταν έξω από το eco chamber του, τον καθιστά το απόλυτο fashion icon, με την κυριολεκτική έννοια του όρου. Γιατί; Γιατί το να καθορίζεις τη μόδα, θα πει να ξεπερνάς τα προσωπικά σου όρια, να πειραματίζεσαι, να υιοθετείς διαφορετικά στιλ, να “τσιμπάς” ό,τι σου αρέσει από εδώ κι από εκεί, και εν τέλει να καταφέρνεις να γίνεσαι ο σημαιοφόρος μιας ολόκληρης παρέλασης ανθρώπων που θέλουν να σου μοιάσουν.
Για αυτό και ο David Bowie και οι περσόνες του, δεν είναι μια αφορμή για αποκριάτικο κοστούμι, αλλά μια από τις βασικότερες επιρροές στην μόδα του 21ου αιώνα, είτε αυτές είναι προφανείς, είτε υπονοούνται. Όποτε μιλάμε για revival του glam ο David Bowie είναι εκεί. Αν έχει έρθει και πάλι η στιγμή να δημιουργήσουμε ένα ανδρόγυνο editorial δεν γίνεται να μην ανατρέξουμε στην περίοδο της τριλογίας του Βερολίνου (σ. πρόκειται για την περίοδο που ο David Bowie έζησε στο Βερολίνο και μέσα σε αυτό το διάστημα δημιούργησε τα σημαντικά “Low”, “Heroes” (και τα δύο το 1977) και “Lodger” (1979) παρόλο που δεν ηχογραφήθηκαν και τα τρία άλμπουμ στην πόλη). Κυρίως όμως, ο David Bowie και το προσωπικό του στιλ βρίσκεται πίσω από οποιονδήποτε κάνει genderfluid ή /και gender neutral μόδα σήμερα. Ναι, ακόμα και πίσω από την ιδιοφυία του Alessandro Michele που τόλμησε να οραματιστεί τα ιδιοσυγκρασιακά 70’s ξανά από την αρχή και να τα επανασυστήσει σε όλους – και σε όσους δεν τα γνώρισαν και σε εκείνους που τα “ξέχασαν” και σε αυτούς που δεν τα θυμούνται, πολύ απλά επειδή είναι τυλιγμένα στην ομίχλη ενός ατέρμονου high.
Εκείνοι που επηρεάστηκαν από τον David Bowie
Για την ιστορία λοιπόν, αυτοί είναι οι σημαντικότεροι σχεδιαστές που επηρεάστηκαν από τον David Bowie – αν και με ασφάλεια μπορούμε να πούμε πως σε έναν βαθμό, μας έχει επηρεάσει όλους, είτε απασχολούμαστε στη βιομηχανία της μόδας, είτε όχι.
Jean Paul Gaultier
Φωτογραφία: Courtesy of Jean Paul Gaultier
Το 2011, για τη συλλογή Ready to Wear SS11, ο Jean Paul Gaultier “έντυσε” τα μοντέλα του με το χαρακτηριστικό μακιγιάζ και τα κόκκινα μαλλιά του Ziggy Stardust, ενώ το 2013, σε ένα tribute στα είδωλα της δεκαετίας του ’80 παρουσίασε ένα ασύμμετρο, πολύχρωμο catsuit της εποχής του Aladdin Sane.
Hedi Slimane
Η περσόνα του “Thin White Duke” επηρέασε μέσα στα χρόνια τον αξεπέραστο Hedi Slimane και στην Dior Homme και στην Yves Saint Laurent εποχή του. Ο σχεδιαστής έχει μιλήσει πολλές φορές για την εμμονή του με τις συγκεκριμένες σιλουέτες που εμπνέονται από το αγαπημένο του είδωλο. Μάλιστα, όταν ο Slimane έγινε ο πρώτος σχεδιαστής ανδρικών ενδυμάτων που κέρδισε το βραβείο του σχεδιαστή της χρονιάς στα CDFA το 2002, αυτό του απονεμήθηκε από τον David Bowie. Στα νέα της είδησης του θανάτου του το 2016, έγραψε μεταξύ άλλων, “O David πέθανε και μας άφησε μόνους. Έχασα τη νιώτη μου. Έχασα την παιδικότητά μου. Τίποτα δεν θα είναι ξανά το ίδιο”.
Dries Van Noten
To ίδιο συνέβη και με τον Dries Van Noten και την FW11 συλλογή του, η οποία είναι επίσης επηρεασμένη από την “Thin White Duke” εποχή.
Raf Simons
Το 2015, η συλλογή Dior Haute Couture Άνοιξη-Καλοκαίρι είχε τον τίτλο “Moonage Daydream”, κομμάτι από τον δίσκο του 1972 “The Rise and Fall of Ziggy Stardust and The Spiders from Mars” και τα μοντέλα περπάτησαν σε ένα φουτουριστικό σκηνικό υπό τους ήχους των τραγουδιών του άλμπουμ.
Alexander McQueen
Το εν λόγω jacket όπως παρουσιάστηκε στην έκθεση “David Bowie Is”, φωτογραφία: FameFlynet.uk.com / SplashNews.com
Εντυπωσιασμένος από το όραμα του McQueen, ο Bowie παραγγέλνει σε αυτόν όλα του τα ρούχα του για τις συναυλίες της περιοδείας του το 1996 με πιο εμβληματικό το μακρύ jacket με το Union Jack το οποίο εμφανίζεται επίσης στο εξώφυλλο του άλμπουμ “Earthling” του 1997.
Christopher Bailey
Burberry FW16 -17, Φωτογραφία: ΙΜΑΧtree
O Christopher Bailey απέτισε φόρο τιμής στον David Bowie με το show για τη συλλογή Βurberry Menswear FW 2016-2017 δίνοντάς του τον τίτλο “Where Are We Now” (τραγούδι από τον δίσκο ” The Next Day” του 2013), ενώ το μακιγιάζ των μοντέλων ήταν εμπνευσμένο από εκείνον. Ο σχεδιαστής είπε για τον Bowie: “Ήταν ένας θρύλος. Θα μας λείψει σε όλους η δημιουργικότητά του, το στιλ και η κομψή του προσέγγιση σε όλα”.
Κεντρική εικόνα: SplashNews.com