Γράφει ο Νίκος Μόσχος*
Δημοσιεύθηκε
Την προηγούμενη εβδομάδα, απασχόλησε την δημοσιότητα γι’ άλλη μια φορά το θέμα της εγκατάστασης σταθμού LNG εντός του Παγασητικού Κόλπου. Σύμφωνα με Ανακοίνωση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) της 15ης Ιανουαρίου, μετά από αίτηση της ενδιαφερόμενης εταιρείας, το νέο σημείο χωροθέτησης ορίστηκε στις εγκαταστάσεις του παλιού λατομείο μεταξύ του Σωρού και της Κριθαριάς.
Για το ζήτημα της σκοπιμότητας και της νομιμότητας της συγκεκριμένης δραστηριότητας, εντός του Παγασητικού Κόλπου, έχουν αποτυπωθεί δημοσίως πολλά και βάσιμα επιχειρήματα. Παρόλα αυτά, η ενδιαφερόμενη εταιρεία και αντιστοίχως η Ρ.Α.Ε., παραβλέποντας βασικά ζητήματα, όπως το γεγονός ότι δεν υπάρχει η παραμικρή πρόβλεψη σε κάποιο χωροταξικό σχεδιασμό ή ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση, σε καθεστώς μυστικότητας προχωρούν στην αλλαγή χωροθέτησης, εμμένοντας σε σημεία εντός του Παγασητικού Κόλπο. Στον δημόσιο διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη, θα κάνω τις εξής σημειακές παρατηρήσεις:
1. Σύμφωνα με την 138/10.2.2022 απόφαση της ΡΑΕ οι περιβαλλοντικές μελέτες της αναφερόμενης εγκατάστασης υποτίθεται ότι θα ολοκληρώνονταν εντός έξι μηνών. Προφανώς και οι μελέτες αυτές ουδέποτε ολοκληρώθηκαν, ενώ δεν έχει τηρηθεί η παραμικρή διαδικασία διαβούλευσης και συμμετοχικής διαδικασίας, όπως προβλέπει η κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία, ώστε να γνωρίζουμε σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία αυτή. Σύμφωνα με την ίδια αυτή απόφαση της Ρ.Α.Ε. η εταιρεία θα έπρεπε να ενημερώσει για την πρόοδο του έργου, την εξέλιξη της αδειοδοτικής διαδικασίας, τις τυχόν δυσχέρειες κλπ. Άραγε έχει ενημερώσει η ενδιαφερόμενη εταιρεία την Ρ.Α.Ε., όπως όφειλε;
Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να διαπιστωθεί εάν η ενδιαφερόμενη εταιρεία έχει τηρήσει την υποχρέωση αυτή και τι δικαιολογητικά έγγραφα έχει υποβάλλει στην ΡΑΕ, καθώς σε διαφορετική περίπτωση προβλέπονται κυρώσεις ενώ υπό προϋποθέσεις η άδεια καθίσταται ακόμη και ανακλητέα. Επίσης ανάκληση της αδείας προβλέπεται όταν τα υποβληθέντα στοιχεία τα οποία αξιολογήθηκαν κατά την διαδικασία χορήγησης της αδείας ήταν εσφαλμένα, ψευδή ή παραπλανητικά (αρ. 20 ΥΑ 178065/2018). Σε κάθε περίπτωση η παντελής έλλειψη συμμετοχικών διαδικασιών στην διαδικασία αυτή της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, αποτελεί μνημείο αυθαιρεσίας και κρυψίνοιας και παραβιάζει μια σειρά από νομοθετικές διατάξεις.
2. Η χωροθέτηση μιας τέτοιας δραστηριότητας, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται αποσπασματικά και ξεχωριστά από την περιβαλλοντική μελέτη και αδειοδότηση και οπωσδήποτε δεν νοείται αλλαγή της χωροθέτησης με τέτοια ευκολία. Το Συμβούλιο της Επικρατείας σε πρόσφατη απόφαση του (567/2022) έκρινε ότι οποιαδήποτε ενέργεια πραγματοποιείται ακόμη και η πρόσκληση εκδήλωση ενδιαφέροντος για την χωροθέτηση μιας λιμενικής εγκατάστασης δεν είναι νόμιμη, όταν αυτή προηγείται της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Το ΣτΕ παγίως έχει κρίνει όλα αυτά τα χρόνια ότι πρώτα μελετάται και διερευνάται από περιβαλλοντικής άποψης μια εγκατάσταση ή δραστηριότητα, βασικό στοιχείο της οποίας είναι η χωροθέτηση και μετά εξελίσσεται η υπόλοιπη αδειοδότηση. Δεν νοείται λογικά και νομικά το αντίστροφο όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση.
3. Το 1996 το Συμβούλιο της Επικρατείας με την 5235/1996 απόφαση του, είχε αποτρέψει την εγκατάσταση αποθήκευσης υγρών καυσίμων στο Τσιγκέλι Αλμυρού, αφού δέχθηκε ότι ο Παγασητικός αποτελεί ένα ευαίσθητο οικοσύστημα το οποίο εμφάνιζε σοβαρή ρύπανση και θα έπρεπε να εξυγιανθεί.
Από τα στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί έως σήμερα, η διαδικασία της χωροθέτησης εντός Παγασητικού Κόλπου είναι παράνομη και ακυρωτέα. Ωστόσο παρά τα ισχυρά νομικά επιχειρήματα, η επαγρύπνηση των πολιτών και η συνεχής αντίδραση στον σχεδιασμό αυτό, αποτελούν τα σημαντικότερα «όπλα» για την αποτροπή της εγκατάστασης αυτής εντός του Παγασητικού, η οποία αναμφισβήτητα θα συμβάλει στην ακόμη μεγαλύτερη περιβαλλοντική υποβάθμιση της πόλης μας.
*Δικηγόρος, πρώην Αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Δήμου Βόλου
