Ζήτω τα 80 χρόνια από την ίδρυση του ηρωικού ΕΛΑΣ
Αρης Βελουχιώτης και Στέφανος Σαράφης
Συμπληρώνονται σήμερα 80 χρόνια από την ίδρυση του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού στις 16 Φλεβάρη 1942, μέρα δημοσίευσης της Διακήρυξής του. Ο δοξασμένος ΕΛΑΣ, ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ, που έμελλε να γράψει απαράμιλλες σελίδες ηρωισμού στον αγώνα κατά της τριπλής φασιστικής κατοχής και να δώσει ξανά τη λευτεριά στο λαό της πατρίδας μας. Ο ΕΛΑΣ ήταν Λαϊκός Στρατός, το ένοπλο τμήμα του λαού μας και ιδρύθηκε με απόφαση του τιμημένου ΚΚΕ.
Η απόφαση της 8ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ το πρώτο 10ήμερο του Γενάρη του 1942, προσηλωμένη στην ανάγκη οργάνωσης του ένοπλου αγώνα ανέφερε:
«Η οργάνωση ειδικών μαχητικών τμημάτων σε όλα τα βασικά κέντρα της χώρας, ικανών ν’ αντιμετωπίζουν αποφασιστικά την ένοπλη βία του κατακτητή, είναι αυτή τη στιγμή το βασικό μας καθήκον. Ο εθνικοαπελευθερωτικός ανταρτοπόλεμος έχει πρωτεύουσα σημασία για την απελευθέρωση της χώρας από τον ξενικό ζυγό. Οι κομμουνιστές πρέπει να οργανώσουν, να μαζικοποιήσουν και να επεκτείνουν το αντάρτικο κίνημα στην ύπαιθρο, να περιφρουρήσουν τον εθνικοαπελευθερωτικό του χαρακτήρα».
Από τα τέλη Μάη – αρχές Ιούνη του 1941 είχαν ιδρυθεί οι πρώτες ανταρτο-ομάδες σε διάφορα μέρη της Ελλάδας με αποφάσεις των Κομματικών Οργανώσεων.
Στην περιοχή της Μαγνησίας η πρώτη ανταρτοομάδα συγκροτήθηκε το Φθινόπωρο του 1942 από τους Μιχάλη Παπαδάμο, Αλέκο Γκούντα (Κοσμά), Κουφοδήμο Θανάση, Καζαντζή Γιάννη, άλλους αγωνιστές και. υπεύθυνο τον Αλέκο Γκούντα. Το Δεκέμβρη του 1942 συγκροτήθηκε η πρώτη ανταρτοομάδα από Ζαγοριανούς και Πουριανούς με επικεφαλής τον Σιαφάκα Κώστα από το Πουρί . Το Γενάρη του 1943 συγκροτήθηκε άλλη ανταρτοομάδα από την περιοχή Αργαλαστής, Λεχωνίων και Δράκειας με αρχηγό τον Λάζαρο Ιωαννίδη . Οι δύο παραπάνω Ομάδες μαζί και με την ομάδα του Κώστα Κατσίνου (Κατσαντώνη) που ήρθε από τον Κίσσαβο – Μαυροβούνι στις αρχές του Γενάρη του 1943 αποτέλεσαν τον πυρήνα της συγκρότησης του αρχηγείου του Πηλίου, που στην συνέχεια μετονομάσθηκε σε 54ο Σύνταγμα και ήταν αυτό που απελευθέρωσε την πόλη του Βόλου.
Από το Δεκέμβρη του 1943, έως και το τέλος του πολέμου, λειτούργησε στην τοποθεσία Τσουρνάτ της Όθρυος η πρώτη πολεμική βιομηχανία του ΕΛΑΣ. Επίσης λειτούργησε σχολή αξιωματικών και υπαξιωματικών στην Νταμούχαρη, Νοσοκομείο, ενώ σημαντική ήταν η παρουσία των γυναικών και της νεολαίας στον ανταρτοεπονίτικο λόχο.
Επίσης η δημιουργία του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Ναυτικού (ΕΛΑΝ) το 1943, περιλαμβάνει πολλές ηρωικές σελίδες που αναφέρονται στην εξέλιξη και την ανάπτυξη του αντιστασιακού αγώνα. Ανυπολόγιστες είναι οι υπηρεσίες και οι θυσίες που πρόσφερε το ΕΛΑΝ Πηλίου στον απελευθερωτικό αγώνα και στον συμμαχικό αντιφασιστικό πόλεμο με τις τολμηρές μεταφορές του και τους σκληρούς αγώνες την περίοδο της γερμανοϊταλικής κατοχής. Τα καΐκια του ΕΛΑΝ Πηλίου πηγαίνουν και έρχονται από την Τουρκία μεταφέροντας συμμαχικά είδη παρά τους τεράστιους κινδύνους που αντιμετωπίζουν από τις γερμανικές καταδιώξεις, από τα υποβρύχια, τα αεροπλάνα. Ακόμη δύναμη του 54ου Συντάγματος πήρε μέρος στην μάχη των Δεκεμβριανών στην Αθήνα.
Ο τομέας ευθύνης του 54ου Συντάγματος, απλωνόταν από τον ΚΙΣΣΑΒΟ, ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ, ΠΗΛΙΟ, μέχρι την ΟΘΡΥ και τις πεδινές προσβάσεις τους, με ανατολικό όριο το Αιγαίο – Βόρειες Σποράδες, δυτικό τη σιδηροδρομική γραμμή Λαμία – Λάρισα – Τέμπη, βορεινό τα Τέμπη και νότιο το Μαλιακό και τον Παγασητικό.
Στον απέραντο τομέα, 8.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα, τα τάγματά του, το Μηχανικό και το Πυροβολικό του, έδωσαν καίρια πλήγματα στον εχθρό, σε συμπλοκές και μάχες, με τεράστιες απώλειες γι’ αυτόν σε νεκρούς, τραυματίες και αιχμάλωτους. Το πολεμικό υλικό και τα παντός είδους εφόδια, λάφυρα από τον εχθρό, εξόπλισαν το 54ο Σύνταγμα και τ κατέστησαν ένα αξιόμαχο τμήμα με τρομερή δύναμη πυρός.
Αλλά και η προσφορά σε αίμα των παλληκαριών του, στις συγκρούσεις του με τον εχθρό, ήταν πολύ μεγάλη. Τιμή και ήρωες του 54ου Συντάγματος, που πρόσφεραν το αίμα τους για να θεριέψει το δέντρο της λευτεριάς.
Συνολικά η δύναμη του 54ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ του Πηλίου είχε : 124 αξιωματικούς, 409 υπαξιωματικούς, 2 Ιερείς, 2900 αντάρτες. Δηλαδή συνολική δύναμη 3435 ανδρών.
Στην ιστορία έμεινε η μεγάλη επιτυχία του ελληνικού αντάρτικου κινήματος, που πραγματοποιήθηκε χάρη στον ΕΛΑΣ, η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, τη νύχτα της 25ης προς 26 Νοέμβρη. Ήταν η πολεμική ενέργεια που συνέβαλε αποφασιστικά στην άνοδο του κύρους του ΕΛΑΣ στη λαϊκή συνείδηση και άρχισε να «φουντώνει» το αντάρτικο με την ενίσχυση των γραμμών του ΕΛΑΣ που άρχισε να μαζικοποιείται.
Στον ΕΛΑΣ πήραν επίσης μέρος με το όπλο και γυναίκες αντάρτισσες. Ήταν ένα από τα μετερίζια που συνέβαλαν να ανοίξει ο δρόμος για την ισοτιμία τους.
Ο ΕΛΑΣ στη διάρκεια της Κατοχής καθήλωσε 8-12 εχθρικές Μεραρχίες. Προξένησε στους κατακτητές 30.000 νεκρούς και συνέλαβε 6.500 αιχμαλώτους. Κατέστρεψε 37 μεγάλες γέφυρες, 85 ατμομηχανές και, περίπου, 1000 βαγόνια και αυτοκίνητα που υπηρετούσαν τον κατακτητή. Την άνοιξη του 1944 ο ΕΛΑΣ είχε στον έλεγχο του τα 2/3 της χώρας και τη στιγμή της απελευθέρωσης το 90% της χώρας. Το ΕΑΜ στις περιοχές που απελευθέρωνε ο ΕΛΑΣ δημιουργούσε λαϊκούς θεσμούς, όργανα λαϊκής αυτοδιοίκησης, τα λαϊκά δικαστήρια, τη λαϊκή πολιτοφυλακή και τροφοδότησε τη λαϊκή μορφωτική, πολιτιστική ανάταση του λαού μας.
Η δημιουργία του ΕΛΑΣ ήταν η πιο σημαντική κατάκτηση του εργατικού λαϊκού κινήματος στα χρόνια της Κατοχής. Υπήρξε στρατός στην υπηρεσία ενός κινήματος που καθοδηγητική του δύναμη ήταν το ΚΚΕ. Συγκέντρωνε βασικές προϋποθέσεις να εξελιχθεί σε όργανο της εργατικής εξουσίας. Η ένοπλη δράση του ΕΛΑΣ τόνωσε το αίσθημα του λαού που ανταποκρίθηκε μαζικά στο κάλεσμα του ΕΑΜ και του ΚΚΕ για τον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα. Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ με τη δράση τους έσωσαν το λαό από την πείνα και τον εξανδραποδισμό, απελευθέρωσαν τη χώρα από το ναζί κατακτητή. Ο ΕΛΑΣ υπήρξε ο φόβος και ο τρόμος των κατακτητών στη χώρα μας και των συνεργατών τους, των ταγματασφαλιτών. Η ίδρυση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και των άλλων ΕΑΜικών οργανώσεων και η απελευθερωτική δράση τους, ενέπνευσε το λαό και τη νεολαία μας, το αγωνιστικό τους φρόνημα δημιουργώντας ανάταση που εκφραζόταν με τη μαζική συμμετοχή τους στην αντιστασιακή-απελευθερωτική πάλη.
Το ΚΚΕ, οι κομμουνιστές, οι αγωνίστριες και αγωνιστές της Εθνικής μας Αντίστασης είμαστε περήφανοι για τους ηρωικούς αγώνες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ στην συνέχεια, που το ΚΚΕ ήταν ο εμπνευστής, οργανωτής, καθοδηγητής και έδωσε χιλιάδες από τα καλύτερα παιδιά του στον αγώνα για την απελευθέρωση της χώρας από το φασίστα κατακτητή αλλά και στην πάλη για μια Ελλάδα του λαού μας χωρίς εκμεταλλευτές.
Από τους μεγαλειώδεις αγώνες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ -ακριβή παρακαταθήκη για το λαό και τη νεολαία μας-, σήμερα εμπνεόμαστε και αντλούμε δύναμη και πείρα για την οργάνωση των σημερινών και αυριανών αγώνων του λαού μας ενάντια στις βάρβαρες αντιλαϊκές πολιτικές και τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Με τα διδάγματα εκείνων των αγώνων συνεχίζουμε με το λαϊκό-εργατικό κίνημα μέχρι την ανατροπή του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού-κομμουνισμού όπου μπορεί και θα ικανοποιηθούν όλα τα λαϊκά κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα των εργαζομένων και της νεολαίας μας.
Ζήτω τα 80 χρόνια του ΕΛΑΣ!
Δόξα και τιμή στους αγωνιστές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, στους ηρωικούς μαχητές του ΔΣΕ που έγραψαν το Έπος της Εθνικής μας Αντίστασης και της τρίχρονης εποποιίας του ΔΣΕ!
Για το Δ.Σ.
Ο πρόεδρος Ο γραμματέας
Θαν. Κ. Βογιατζής Μιχ. Ντίκας
.